Bài toán ngập và cát tại Tp Hồ Chí Minh ?
Trong lý thuyết về lưu lượng dòng chảy tự nhiên, ta thấy khi tăng chút ít cao độ mặt cắt của dòng chảy thì lưu lượng tăng theo đường Parabon. Trong một Hội nghị bàn về nạo vét sông Soài Rạp cách đây vài năm, người ta thấy khi nạo vét cửa sông Soài Rạp thì mực nước tại trạm thủy văn Nhà Bè tăng nhanh. Như vậy thực tiển là phù hợp với lý thuyết. Các số liệu cho biết mực nước trạm Phú An ở sông Sài Gòn gần đây tăng nhiều. Vì vậy để chống ngập đô thị Tp HCM, lảnh đạo Tp cần tìm kiếm sự tác động của việc nạo vét sông Soài Rạp và dòng triều đã vào sâu Tp HCM.
2- Việc chống ngập tại Tp HCM hướng chính là giải quyết các hệ thống thoát nước tự nhiên , còn việc dùng bơm cần đề phòng tác động ngược. Cũng theo lý thuyết về lưu lượng của dòng chảy tự nhiên, hệ thống cống không bị nghẽn là cơ sở chính để giải quyết việc thoát nước. Nếu dùng bơm công suất quá lớn, hệ thống cống bị nghẽn không thoát được thì nước lại tự tràn qua các khu vực khác . Quan trọng hơn, với công suất quá lớn sẽ phá nát toàn bộ môi trường hạ tầng vùng đặt máy bơm và đó là tổn thất chưa thấy ngay khi sử dụng máy bơm với công suất quá lớn để thoát nước cho đường Nguyễn Hữu Cảnh.
3- Để giảm ngập nước đô thị , nhà nước cần duy trì các hồ tự nhiên còn lại giữa Tp. Hơn nữa cần khuyến khích các chủ đầu tư cao ốc hay tư nhân xây dựng bể chứa nước mưa để sử dụng cho hệ thống nhà vệ sinh. Đơn vị cung cấp nước sinh hoạt có thể căn cứ khối lượng bể chứa nước mưa để giảm tiền mua nước hàng tháng.
4- Cát đang trở thành sản phẩm có giá trị cao trên thương trường nhưng cũng gây ra những mâu thuẩn lớn giữa lợi ích người khai thác cát và tổn tại của người khác vì sạt lỡ. Ngoài giải pháp cân bằng lợi ích trên, tôi cho rằng nhà nước cần quan tâm đến các mỏ cát trên đất liền. Việc khai thác các mỏ cát trên đất liền cần tiến hành song song với việc trồng rừng sau khi lấy cát. Với các mỏ cát lớn trên đất liền mà nhiểm mặn ta có thể đưa cát đổ xuống đoạn sông có nước ngọt gần biển. Dùng nước sông rửa cát mặn, sau đó hút lên sử dụng. Giải pháp này thích hợp với các sông ở miền Trung Việt Nam có độ dốc lớn, nhiều nước về mùa mưa.
Mong rằng những ý kiến trên sẽ hữu ích cho cộng đồng.
KS Doãn Mạnh Dũng
