Vĩnh biệt ông Bùi Tín và ông Tô Hải.
Tuổi già phải đối diện với sự nghèo đói và sự thiếu công bằng trong xã hội Việt Nam. Các ông Bùi Tín và Tô Hải đều dành cả tuổi trẻ và tuổi trung niên cho mục tiêu cao cả của cả dân tộc. Nếu thường tình, các ông đều có quyền đứng ngoài cuộc để yên ổn lúc tuổi già. Nhưng truyền thống kẻ sĩ Bắc hà : Đất nước hưng vong, sĩ phu hữu trách. Các ông mỗi người một cách lại chọn những con đường chông gai để chỉ ra những khiếm khuyết và giải pháp cho xã hội. Lịch sử sẽ cần nhiều thời gian để hiểu tư tưởng của ông Bùi Tín và ông Tô Hải. Nhưng những cố gắng và hy sinh của ông Bùi Tín và ông Tô Hải là những cống hiến vô cùng quý báu cho Việt Nam khi cả xã hội đang mò mẫm tìm kiếm chủ thuyết và sách lược của chính mình.
Xã hội Việt Nam sau ngày thống nhất đất nước năm 1975, có lẽ từ tư duy “đấu tranh này là trận cuối cùng ” nên nhiều người lao vào con đường chiếm đoạt quyền lực để có vật chất và tình dục, từ danh hảo đến tâm linh. Họ trả thù những ai có tư tưởng khác biệt và cả sự kém may mắn của chính họ trong quá khứ. Vì vậy sự tham nhũng đã thực sự điều hành xã hội Việt Nam và đã hình thành lớp người chiếm đoạt và trả thù. Với họ tiền và đất càng nhiều càng ít. Quyền lực càng cao thì sự chiếm đoạt và trả thù sẽ được nhiều hơn.
Nhưng nền văn hóa truyền thống Việt Nam vẩn tồn tại những con người lương thiện, những con người tử tế và lớp tinh hoa cống hiến. Những người lương thiện là những người sống bằng trao đổi lao động công bằng. Nhưng Người hơn là những con Người tử tế , họ là những Người lương thiện nhưng luôn sẵn lòng giúp đở người khác. Nhưng kính trọng nhất là những Người cống hiến, họ sống vì sự tiến hóa của cộng đồng. Với một quốc gia sự tiến hóa đó là chủ quyền và toàn vẹn lảnh thổ. Với từng cá nhân, sự tiến hóa đó là cuộc sống hôm nay phải tốt hơn ngày hôm qua và con người yêu con người hơn.
Ông Bùi Tín và ông Tô Hải là những con người tinh hoa đã dành cả cuộc đời vì sự tiến hóa của Việt Nam.
Xin thành kính phân ưu cùng gia quyến ông Bùi Tín và ông Tô Hải. Mong các ông ra đi thanh thản.
KS Doãn Mạnh Dũng
