Một ý tưởng phải cần 15 năm mới bắt đầu được xem xét !
Đặc khu hành chính hay gọi cách khác là Khu thương mại tự do hay Khu kinh tế mở đã được đưa ra lần đầu tiên ngày 18/9/1998 trên báo Khoa học Phổ thông Tp. HCM số 802.
Người dân học nghiêm túc Nghị quyết của Đảng để đưa ra giải pháp khoa học và công nghệ .Hành trình của ý tưởng từ khi đề xuất đến khi được lảnh đạo Đảng và Nhà nước quan tâm phải mất gần 15 năm.
Sau khi học xong Đại học và thực tập đôi năm thì đã đến tuổi 30. Kiếp người chỉ còn 30 năm làm việc, mà một ý tưởng phải cần 15 năm mới bắt đầu được xem xét thì ai mà không tiếc cái kiếp làm người trí thức!
Dù sao, chậm còn hơn không. Nhân dịp này tôi xin giới thiệu bài viết trên cách đây 15 năm .
Toàn văn Bài viết trên như sau :
Cảng Văn Phong- “Ứng cử viên ” lý tưởng cho Khu thương mại tự do
Nghị quyết Trung ương 4 vạch rõ những chủ trương chính sách khuyến khích và tạo điều kiện cho xuất khẩu. Trong đó xác định”Nghiên cứu xây dựng thí điểm một vài đặc khu kinh tế , khu mậu dịch tự do ở những địa bàn ven biển đủ điều kiện”. Nghị quyết trên là cơ sở pháp lý cho việc tìm kiếm – đề xuất khu Thương mại tự do ( KTMTD). Khi nghiên cứu đồ thị phát triển ngoại thương thế giới và đồ thị gia tăng GDP hàng năm của thế giới, người ta thấy hai đồ thị trên đồng dạng. Hay nói cách khác muốn tăng GDP phải tăng phát triển ngoại thương.Với đặc thù nền kinh tế Việt Nam mới mở cửa nên nhìn chung các doanh nghiệp Việt Nam còn nhỏ bé về tài chính, ít kinh nghiệm và uy tín trên thương trường thế giới.Để cạnh tranh với các nước, chúng ta cần nhiều chi phí để tiếp cận các thương trường và cần thời gian tích lủy kinh nghiệm. Nhưng vốn thì ít mà thời gian không chờ chúng ta. Tốc độ phát triển kinh tế thấp sẽ đảy lùi chúng ta và mở rộng hơn khoãng cách với các nước tiên tiến. Mô hình KTMTD là lời giải cho bài toán trên với phương pháp “kéo chợ về đồng làng” để tiếp thị và bán hàng. Nhiều năm qua các khối thương mại theo khu vực đã hình thành nhằm bảo vệ lợi ích của khu vực trong cạnh tranh.Việc hình thành đồng tiền chung Eu đã chứng tỏ xu thế toàn cầu hóa trong hoạt động thương mại của thế giới là điều không tránh khỏi.Chính vì vậy việc mở KTMTD là sự đón đầu có ý nghĩa chiến lược đối với ngoại thương Việt Nam, là sự diển tập để từng bước thích nghi và hòa nhập vào sự phát triển ngoại thương của thế giới.KTMTD là nơi trao đổi hàng hóa tự do. Khi số lượng hàng hóa trao đổi lớn sẽ kéo theo các trung tâm tài chính và dịch vụ. Vì là nơi trao đổi hàng hóa nên KTMTD phải thỏa mản các yếu tố là đầu mối giao thông đa quốc gia: thủy, sắt, bộ và hàng không. Cảng Văn Phong (Khánh hòa) với bán đảo Hòn Gốm và Hòn Lớn hợp lại thành một cụm liên hoàn có diện tích 13.800 ha đất liền và 76 km tuyến nước sâu từ 15-21m . Cảng Văn Phong là đầu mối giao thông hàng hải quốc tế. Cảng Văn Phong nằm trên tuyến hàng hải quốc tế với cạnh đáy là tuyến Châu Âu – Đông Bắc Á và Châu Úc – Giacacta – Đông Bắc Á, còn đường trung trực là tuyến Văn Phong- Manila- Guam- Honolulu – San Fransisco hoặc Panama.
Khi cảng trung chuyển Văn Phong hình thành thì tàu Việt Nam không phải vượt vịnh Thái Lan hay vịnh Bắc Bộ đưa công-ten-nơ chuyển tải tại Singapore hay Hồng Kông như hiện nay mà hướng về cảng Văn Phong.Với mô hình trên, chúng ta không phải đầu tư xây dựng các cảng nước sâu phía Bắc hoặc phía Nam trong khi chúng ta đang thiếu vốn.
Từ Văn Phong là vị trí thuận lợi để mở đường sắt cắt từ Đông sang Tây dảy Trường Sơn nhờ lưu lực sông Ba và sông Srepok nối lưng nhau bằng bình nguyên dưới 500m . Tuyến đường sắt này nối Văn Phong ( Việt nam) – Xtungtơreng ( Kampuchia) – Pakse ( Lào) – Upon ( Thái). Đó bốn vùng chậm phát triển nhất của bốn nước trên bán đảo Đông Dương. Đường bộ hiện tại và đường bộ chạy dọc theo tuyến đường sắt trên giúp Văn Phong liên lạc thuận lợi với Malaysia, Myanmar hay Côn Minh. Về tuyến hàng không, Văn Phong là trung điểm của các thành phố lớn tring khu vực và có đủ tiềm năng xây dựng một sân bay Quốc tế cấp I.
Nhờ có lưu vực sông Ba lớn nhất miền Trung và nước nguồn trong sạch nên nước ngọt cung ứng cho Văn Phong bảo đảm chất lượng, số lượng và giá thành thấp. Nếu Hòn Gốm và Hòn Lớn hình thành như KTMTD thì sự cách ly giữa nội địa và KTMTD rất thuận lợi nhờ một hàng rào 300m và vùng mặt nước rộng khoãng 6 km.
Dân định cư trên bán đảo Hòn Gốm và Hòn Lớn hiện tại ít, không quá 4.000 người sống bằng nghề đánh cá và nuôi trồng thủy sản.Cơ sở hạ tầng còn hoang sơ.Do đó việc tổ chức tái định cư và việc làm cho người địa phương là thuận lợi và chi phí thấp.
Cảng Văn Phòng là đàu mối hội tụ của các tuyến hàng hải Quốc tế, thuận lợi trong giao thông sắt, bộ và hàng không. Địa thế tự nhiên về mặt đát và mặt nước tạo cho cảng Văn Phong đầy đủ ưu thế là Trung tâm thương mại, tài chính , dịch vụ cho khu vực Đông Nam Á. Cảng Văn Phong vì lợi ích của cả nước. Nhờ Văn Phong mà miền Trung có cơ hội từ bỏ cái nghèo đeo đẵng dai dẵng bao đời ông cha chúng ta.
Để cải cách đât nước, Báo cáo chính trị của Đại hội VIII đã chỉ rõ :”Khơi dậy trong nhân dan lòng yêu nước,ý chí quật cường, phát huy tài trí của người Việt Nam, quyết tâm đưa nước nhà ra khỏi nghèo nàn và lạc hậu bằng khoa học và công nghệ “.
Giải pháp Văn Phong là lời đáp nghiêm túc theo tiếng gọi của Đảng. Chúng tôi tin rằng Đảng và Nhà nước sẽ có chính sách để động viên mọi tiềm lực trong và ngoài nước biến dự án nhanh chóng trở thành hiện thực.
KS Doãn Mạnh Dũng
Bài báo số 802 ngày 18/9/1998 như sau :
