Dừng ngay dự án bôxít Tây Nguyên bằng bất cứ giá nào!
Nhưng dự án vẫn được triển khai.
Vừa qua, xảy ra vụ vỡ hồ bùn đỏ ở Hungari, đầu độc cả một làng và ảnh hưởng đến nhiều nước dọc sông Đanuyp. Liên hệ đến việc việc khai thác bôxít Tây Nguyên, mọi người nơm nớp lo lắng.
Vị lãnh đạo TKV trấn an rằng “ta sẽ làm tốt hơn”. Đấy chỉ là lời nói, thực tế vấn đề không đơn giản! Hungari luyện nhôm ở địa bàn tương đối bằng phẳng, họ đã có truyền thống luyện nhôm lâu đời, có kinh nghiệm, có kỹ thuật cao, xây dựng hồ chứa bùn đỏ với tinh thần trách nhiệm cao với chính dân của họ, hẳn là đập quanh hồ phải hết sức vững chắc, thế mà còn xảy ra sự cố vỡ đập. Còn ở ta, đối tác nước ngoài thực hiện mọi công đoạn trong việc khai thác và luyện alumina. Họ đâu có kinh nghiệm và kỹ thuật cao bằng Hungari. Tinh thần trách nhiệm đối với dân ta đến đâu ai mà biết. Tây Nguyên bình thường thì khan hiếm nước, nhưng đến mùa mưa thì mưa xối xả, nhiều khi kéo dài, ai dám bảo đảm bùn đỏ không tràn bờ hoặc vỡ đập? Khác với Hungari, Tây Nguyên ở độ cao trên 1000m, là nóc nhà của Đông Dương, rừng lại đã tàn phá nhiều, một khi sự cố xảy ra, bùn đỏ độc hại ào ào trút xuống sẽ là đại thảm họa khủng khiếp cho hàng triệu đồng bào miền Nam Trung bộ và miền Đông Nam bộ. Đến lúc ấy ai chịu trách nhiệm? Di họa nhiễm độc còn truyền đến con cháu. Vì là “nóc nhà Đông Dương” nên còn có thể ảnh hưởng đến cả Lào và Campuchia nữa.
Luyện alumina tiêu thụ lượng điện cực lớn. Để vận chuyển alumina xuống đến cảng biển, phải xây dựng hàng mấy trăm km đường theo độ dốc quanh co, khúc khuỷu, phải đầu tư một khoản vốn khổng lồ. Giá thành một tấn alumina sẽ rất cao. Theo tính toán, bán sẽ lỗ. Như vậy khác nào đào tài nguyên của Tổ quốc đem biếu không cho đối tác! Đã không thu được lợi lại chuốc lấy thảm họa.
Tôi đề nghị Quốc hội, với tư cách là cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất, vì lợi ích Tổ quốc, vì an toàn của hàng triệu đồng bào, xem xét, biểu quyết dừng ngay dự án bôxít Tây Nguyên bằng bất cứ giá nào!
Nguyễn Trọng Vĩnh
