Triết học chỉ đường cho sự phát triển

Để một xã hội tồn tại và phát triển, mỗi thành viên trong xã hội phải tham gia sản xuất hay làm dịch vụ để cung ứng cho nhu cầu xã hội từ nhu cầu vật chất như thực phẩm,nhà ở, quần áo,thuốc chữa bệnh…đến nhu cầu tinh thần như học tập, ca hát, hội họa, tôn giáo…

Để sản xuất hay làm dịch vụ, con người phải sử dụng ba yếu tố theo thứ tự : tài nguyên sức lao động cơ bắp, tài nguyên thiên nhiên và tài nguyên trí tuệ. Yếu tố sau đem lại nhiều lợi nhuận hơn yếu tố trước. Khả năng sử dụng các yếu tố tùy thuộc mặt bằng văn hóa của xã hội.

Việt Nam mặt bằng văn hóa thấp nên chọn du lịch là loại dịch vụ sử dụng nhiều yếu tố tài nguyên thiên nhiên và là một nền kinh tế thụ động. Thế hệ trẻ Việt Nam chọn con đường xuất khẩu lao động chủ yếu là bán tài nguyên sức lao động cơ bắp.

Chọn sản phẩm hay dịch vụ vừa tồn tại trong hòa bình vừa đủ sức kháng cự ngoại xâm

Mối quan hệ giữa các quốc gia hiện nay là mối quan hệ còn mang nặng tính hoang dã có nghĩa là bạo lực về quân sự và kinh tế. Bạo lực quân sự là sự đe dọa bằng sự áp đảo về vũ khí. Bạo lực kinh tế là những cái bẩy nợ, biến nước đang là con nợ thành sự phụ thuộc từ chính trị đến kinh tế, từ nhân sự đến văn hóa. Vì vậy để một dân tộc độc lập, yếu tố đầu tiên là mối bang giao giữa các chính phủ cần công khai và minh bạch. Mọi hoạt động bí mật trong quan hệ giữa các tổ chức chính trị trong nước và nước ngoài là mầm mống gây chia rẽ đất nước để người dân trở thành những người lính đánh thuê và đất nước thành bãi chiến trường. Vì vậy cần tránh biến mâu thuẩn nội bộ trong nước thành mâu thuẩn đối kháng. Việc xây dựng đất nước có những quan điểm khác nhau là chuyện bình thường và cần công khai đối thoại. Cần hướng đến loại hình sản xuất hay dịch vụ có thể chuyển đổi nền kinh tế từ thụ động sang chủ động để đủ sức bảo vệ chủ quyền của đất nước.

Ví dụ nền công nghiệp tàu thủy không thể bị xóa sổ vì lý do tham nhũng mà rất cần vừa chống lại sự tham nhũng vừa đáp ứng yêu cầu của sự phát triển : cung cấp các tàu thuyền cho thương mại khi hòa bình và cung cấp các tàu chiến hiện đại khi có chiến tranh.

Trục tiến hóa

Sự tiến hóa của xã hội được mô tả bằng trục tiến hóa như sau :

Mọi thành viên trong xã hội phải là những người lương thiện. Người lương thiện là người trao đổi sản phẩm hay dịch vụ một cách công khai và minh bạch với cộng đồng. Khi người lương thiện giúp người khác thì gọi là người tử tế. Khi người tử tế dám hy sinh tính mạng hay tài sản giúp cộng đồng vượt qua khó khăn thì đó là người anh hùng.

Khi con người trong xã hội chiếm đoạt quyền lực, vật chất, tinh thần, tình dục của cộng đồng là đã quay về thời hoang dã. Đỉnh cao của hành vi hoang dã là sự trả thù.

Phương pháp tư duy của con người

Để con người tiến tới văn minh, phương pháp tư duy của con người là tư duy theo lớp. Lớp đầu tiên là tri giác như thị giác, xúc giác, thính giác, khứu giác, vị giác và nay con người tin rằng còn có linh giác- hay gọi là thần giao cách cảm.Từ tri giác, con người có phương pháp lo-gic để suy luận nhận thức hậu quả của sự vật. Phương pháp tư duy theo lớp do I. Kant tìm ra. Còn phương pháp tư duy của duy vật biện chứng là phương pháp tư duy giản đơn chỉ căn cứ vào tri giác mà động vật cấp thấp đã có thể ứng dụng như con cắc kè. Người ta thí nghiệm nhốt con cắc kè trong lồng, kề đó là một lồng khác có con sâu. Con cắc kè không biết đẩy khóa ngang để mở lồng bắt sâu. Nhưng khi chiếu phim cho con cắc kè xem, chúng sẽ hiểu và có thể tự mở lồng bên để bắt con sâu.Như vậy nhận thức đơn giản bằng tri thức từ các cảm giác, khi ” thấy đõ thì tin rằng chín”. Loài người văn minh nhận thức qua các lớp. Lớp đầu tiên là các cảm giác, các lớp sau thì phức tạp hơn. Càng nhiều lớp với một lô-gic hợp lý sẽ giúp con người nhận thức sự việc được chính xác, đó là tầng lớp trí thức. Sự khác nhau ở đây trong tiếng Việt là dấu sắc trong chữ tri. Vì vậy tư duy của người trí thức là phải biết hậu quả tất yếu của sự việc khi cung cấp cho sự việc các nguyên liệu để hình thành nó. Vì vậy con người phải học từ số học đến đại số, từ sự hình thành các hàm số đến vi phân và tích phân. Bản chất của việc học trên là nghiên cứu sự việc theo các lớp ngày một cao hơn. Phương pháp tư duy theo lớp là công cụ để con người khám phá ngày càng sâu hơn các quy luật tự nhiên và quy luật xã hội.

Chính tư duy theo lớp đã giúp tác giả tìm ra tua-bin mới cho nhân loại sử dụng nguồn động năng từ dòng chảy tự nhiên như dòng sông, thủy triều, hải lưu, dòng đuôi của các thủy điện sử dụng thế năng. Tua-bin mới chấp nhận cạnh tranh với mọi tua-bin khác hiện có trên thế giới sử dụng cùng nguồn năng lương. Đây là hướng sử dụng năng lượng sạch có hiệu quả của loài người do người Việt Nam tìm ra.

Giáo dục với con người

Con người có ba chuyện phải đối mặt : với chính mình, với người khác và với môi trường sống.

Với chính mình cần phải vượt qua chính mình để tự hoàn thiện từ sức khỏe đến trí tuệ để trở thành người lương thiện.

Với người khác cần phải yêu thương và khoan dung.

Với môi trường cần phải ổn định và bền vững.

Tổ chức quản lý xã hội

Khi nhà nước kêu gọi góp ý kiến Hiến pháp Việt Nam 2013, tôi đã đề nghị Tứ quyền phân lập : Lập pháp, Hành pháp, Tư pháp và Tin pháp. Đây là giải pháp để một xã hội phát triển ổn định và bền vững. Học thuyết Tam quyền phân lập gồm: Lập pháp, Hành pháp, Tư pháp còn nhiều khiếm khuyết khi các thông tin không được công khai và minh bạch. Vì vậy Tin pháp là nhu cầu thật sự với con người.

Tiêu chuẩn của xã hội văn minh

Sự văn minh được định nghĩa rằng : Con người hôm nay phải biết yêu thương con người hơn ngày hôm qua và ngày mai cuộc sống vật chất và tinh thần phải tốt hơn ngày hôm nay.

KS Doãn Mạnh Dũng