Công trình trọng điểm quốc gia đầu tiên chịu ảnh hưởng biến đổi khí hậu là cảng Dung Quất!
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trao đổi về vấn đề đê biển, chống xói mòn với các thành viên Ban Chỉ đạo quốc gia Chương trình mục tiêu quốc gia ứng phó với biến đổi khí hậu.
Khi nghiên cứu mô hình bố cục cảng Dung Quất, từ năm 1997 tôi đã khẵng định : đê chắn sóng cảng Dung Quất sẽ góp phần tăng nhanh sự bồi lấp luồng ra ,vào và cảng Dung Quất.Nhưng tiếc rằng sự cảnh báo đó hòan tòan bị bác bõ bởi các quan chức cũng như các nhà khoa học có học hàm học vị cao. Con đê trên khởi công từ tháng 2/2001 với tổng vốn đầu tư trên 1.500 tỷ đồng. Công trình có chiều dài gần 1,6km, độ cao của đê trên 10 mét so với mực nước biển, bề rộng đê 10-11 mét.
Sau khi đê chắn sóng cảng Dung Quất xây xong,nhiều báo chí tự hào đây là con đê lớn nhất Đông Nam Á .Tôi đã có bài viết trên mạng đề nghị Hội đồng khoa học cấp Nhà nước nên thẩm định hiệu quả con đế hao tiền, tốn của này. Nhưng tất cả hòan tòan im lặng.
Hôm nay người Việt Nam đang cùng bàn ứng phó với biến đổi khí hậu.
-Vậy công trình trọng điểm quốc gia nào sẽ chịu sự ảnh hưởng đầu tiên của biến đổi khí hậu ?
Mô hình bố cục cảng Dung Quất ( Nguồn : Trang web Khu kinh tế Dung Quất)
-Xin thưa đó là cảng Dung Quất, do hậu quả của đê chắn sóng trên gây ra.
-Vì sao vậy ?
-Xin trả lời :
Hiện tượng biến đổi khí hậu là hiện tượng ấm dần lên của trái đất.Khi trái đất ấm dần, có nghĩa là độ chênh lệnh nhiệt trong mùa đông giữa Xích đạo và Cực trái đất tăng lên.Sự tăng nhiệt trên làm dòng hải lưu chảy ngầm từ Cực trái đất về Xích đạo mạnh lên. Dòng hải lưu này vừa có xu hướng chảy từ Cực bắc về Xích đạo do chênh lệnh nhiệt vừa có xu hướng di động từ Đông sang Tây do trái đất quay từ Tây sang Đông.
Vì vậy về mùa đông , dòng hải lưu trên vì chảy ngầm nên sẽ đưa cát từ bờ biển Chu Lai hay từ sông Trà Bồng ra ,đẩy vào vùng luồng và khu vực cảng Dung Quất. Như vậy chắc chắn nhu cầu nạo vét cảng Dung Quất sẽ ngày càng tăng , nhất là về mùa đông.
Việc xây đê là việc đã rồi. Bàn về chương trình mục tiêu quốc gia ứng phó với biến đổi khí hậu, không thể lảng tránh sự bồi lấp tại cảng Dung Quất!
Việc nghiên cứu hiện tượng trên không chỉ giúp khẳng định nguyên nhân để có giải pháp khắc phục ,mà còn là bài học cho hậu thế khi tiến hành xây dựng các công trình biển ở Việt Nam.
KS Doãn Mạnh Dũng