Giải pháp chống ngập tại Thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ và Hà Nội.      KS Doãn Mạnh Dũng

Bạn thấy vĩ tuyến cực Nam của bán đảo Vũng Tàu trùng với vĩ tuyến  Hà Tiên theo đường màu đỏ.

Những đặc điểm tự nhiên chính của thành phố Hồ Chí Minh liên quan đến hiện tượng ngập

Sự hình thành địa mạo Nam Bộ

Phù sa tạo ra địa mạo Nam Bộ là từ sông Mê Kông đưa ra biển.

Vì có chênh lệnh nhiệt giữa Xích đạo và Bắc cực nên tạo ra dòng tầng đáy Bắc Nam. Vì trái đất quay từ Tây sang Đông nên dòng tầng đáy Bắc Nam vừa di chuyển từ Bắc xuống Nam vừa di chuyển từ Đông sang Tây.

Khi đến mũi Vũng tàu, dòng tầng đáy đẩy phù sa di chuyển từ Đông sang Tây.Thành phố Hồ Chí Minh và hồ Đồng Tháp Mười đều nằm ở vị trí Tây Bắc của Vũng Tàu.  Vì phía Tây Bắc xa và ngược với hướng Đông Tây  nên ít phù sa đến được và tạo nên hồ Đồng Tháp Mười và nhiều vùng trũng tại Tp Hồ Chí Minh.

Động lực tạo ra địa mạo Nam Bô là từ dòng tầng đáy Bắc-Nam.

Hình mũi Cà Mau cong về hướng Tây đã phản ảnh quy luật trên.

Trạng thái di chuyển dòng hải lưu tầng đáy như trên đã tạo ra nhiều giồng đất cao ở Nam bộ có hình cánh cung với  tâm gần Tân Châu – nơi cửa sông Mê Kông hướng ra biển.

Bố cục đia mạo Nam Bộ với các giồng đất hình cung

Thủy triều

Thủy triều ở Vũng tàu là bán nhật triều và là nơi có thủy triều cao nhất Nam Bộ đạt 5m.

Quy hoạch sử dụng tối đa mặt bằng sau 1975.

Trước 1975 nhiều vùng đất là ao hồ tại Sài Gòn xưa. Việc sử dụng tối đa mặt bằng tại thành phố Hồ Chí Minh đã làm biến mất rất nhiều ao hồ.

Nguyên nhân chính gây ngập là khi triều cường và mưa lớn

Khi triều cường cao, mưa lớn, nhiều tuyến đường trong nội thành Hồ Chí Minh bị ngập

Giải pháp chính

Đào hệ thống đường hầm ngầm dưới đáy sông, dưới các tuyến đường lớn .

Vào mùa mưa, thường xuyên hút rỗng các đường hầm.

Khi mưa lớn, triều cường thì xã nước mưa xuống các đường hầm. Hết mưa, triều xuống thì hút nước từ đường hầm đưa ra sông, thông với biển.

Giải pháp phụ

Các vùng đất chưa xây dựng nên quy định duy trì các ao hồ tự nhiên và tạo thêm ao hồ nhân tạo.

Các dòng chảy thoát ra sông cần đũ độ rộng và độ sâu để thoát nước ra sông .

Nguyên lý trên có thể ứng dụng cho chống ngập tại Cần Thơ và Hà Nội.

Cần Thơ :

Khi triều cường cùng mưa lớn và lũ về thì nước mưa được đưa xuống hệ thống hầm ngầm rỗng.

Khi triều rút thì hút nước từ hệ thống hầm ngầm đổ ra sông.

Giải pháp tại Cần Thơ phức tạp hơn vì 2 yếu tố Triều cường và Lũ đổ về.

Hà Nội :

Vì mực nước sông Hồng cao hơn nội thành Hà Nội nên khi mưa lớn thì đưa nước mưa  khu vực nội thành xuống hệ thống hầm ngầm. Cần duy trì hệ thống hầm ngầm rỗng khi sắp có mưa lớn./.