Ông Ban Ki-moon là người gốc Việt? -Nguyễn Hưởng – Dương Ngọc

Thông tin Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc (LHQ) Ban Ki-moon là người gốc Việt, con cháu dòng họ Phan Huy tại Hà Nội đang thu hút sự quan tâm của nhiều người.
Dâng hương tại nhà thờ tộc
Chiều 31-10, trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, ông Trịnh Văn Thịnh, quyền Trưởng Công an xã Sài Sơn (huyện Quốc Oai, TP Hà Nội), xác nhận sự việc Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon cùng phu nhân về thăm nhà thờ họ Phan Huy vào tháng 5-2015 là có thật.

Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon và phu nhân chụp ảnh lưu niệm cùng những người trong dòng họ Phan Huy (ảnh do ông Phan Huy Thanh cung cấp) và bút tích của ông Ban Ki-moon được bảo quản, dịch ra tiếng Việt Ảnh: Nguyễn Hưởng
“Lúc đó, tôi đang là phó trưởng Công an xã Sài Sơn. Theo sự chỉ đạo của Công an huyện Quốc Oai, lực lượng công an xã Sài Sơn phối hợp với công an huyện bảo vệ an ninh trật tự và phân luồng giao thông tại các chốt giao thông từ đường nhánh ra đường 421. Tất cả hộ dân có nhà cao tầng trổ cửa sổ ra đường được yêu cầu đóng lại để bảo đảm an ninh cho đoàn…” – ông Thịnh kể.
Để tìm hiểu thêm thông tin, chúng tôi đã tìm đến nhà ông Phan Huy Thanh ở thôn Thụy Khuê, xã Sài Sơn. Ông Thanh là trưởng chi 2, dòng họ Phan Huy tại Hà Nội. Ông Thanh xác nhận thông tin Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon đã tới dâng hương lên nhà thờ họ Phan Huy ở xã Sài Sơn vào tháng 5 vừa qua.
Ông Thanh cho biết khoảng ngày 10-5-2015, có một nữ phiên dịch viên về liên hệ trước với ông thủ từ Phan Huy Giám, thông báo sẽ có đoàn lãnh đạo LHQ về thăm nhà thờ tộc. Sáng 21-5, đoàn bảo vệ về liên hệ với dòng họ Phan Huy để lên phương án đón tiếp và bảo vệ ông Ban Ki-moon. Vào khoảng 16 giờ ngày 23-5, ông Ban Ki-moon cùng phu nhân và một vài người đã về đến Sài Sơn. “Khi vừa về, ông Ban Ki-moon chào hỏi mọi người rồi vào thẳng nhà thờ tộc Phan Huy để thắp hương. Sau đó, ông viết lưu bút rồi chụp ảnh lưu niệm cùng người trong dòng họ. Đến khoảng 16 giờ 45 phút, ông rời nhà thờ họ Phan Huy, cùng đoàn tùy tùng lên xe ra về” – ông Thanh nhớ lại.
Theo ông Phan Huy Thanh, tên tiếng Việt của Tổng Thư ký Ban Ki-moon, theo bút tích ông để lại, được dịch ra là “Phan Cơ Văn”. Ông Ban rất tình cảm, khi đến ông có bế và ôm ấp vỗ về 2 cháu bé trong dòng họ. Gặp ai ông cũng bắt tay và nói “cảm ơn” bằng tiếng Việt. Mọi người tiếp xúc đều cảm nhận ông rất thân thiện.
Một dòng họ lừng lẫy
Từ Đại lộ Thăng Long dọc theo đường 421 chạy thẳng vào khoảng 3 km, nằm ngay dưới chân chùa Thầy là ngôi nhà thờ 3 gian họ Phan Huy, cao khoảng 4 m, nằm dưới vòm cây, phía trước là một ao lớn. Ngôi nhà thờ mái được lợp bằng ngói mũi hài, tường bên ngoài một số chỗ đã xanh rêu loang lổ. Bên trong có thờ cụ tổ Phan Huy Cẩn và những tên tuổi lừng lẫy trong nhiều lĩnh vực ở của Việt Nam, như: Phan Huy Ôn, Phan Huy Vịnh, Phan Huy Chú, Phan Huy Thực, Phan Huy Ích…
Riêng cụ tổ Phan Huy Cẩn (1722-1789) có công từ quê gốc Hà Tĩnh chuyển ra thôn Thụy Khuê, xã Sài Sơn mua đất, sinh con đẻ cái thành lập một nhánh họ Phan Huy tại đây. Cụ sinh ra trong một gia đình nhà võ quan, từ nhỏ nổi tiếng thông minh, 26 tuổi thi Hương đỗ giải Nguyên, 33 tuổi thi Đình lấy tiến sĩ, sau đó ra làm quan nắm nhiều chức vụ quan trọng trong triều Nguyễn. Ông có tên trong bia Văn Miếu Quốc Tử Giám.
Nhà thờ họ Phan Huy được xây dựng vào cuối thế kỷ XIX, sau nhiều lần tu sửa mới ra hình dáng như bây giờ. Năm 2001, nhà thờ này được nhận bằng Di tích cấp quốc gia.
Chuyến thăm nhà thờ tộc của ông Ban Ki-moon cũng được một chuyên viên truyền thông làm việc tại Chương trình Phát triển của LHQ (UNDP) ở Việt Nam xác nhận với phóng viên Báo Người Lao Động chiều 31-10. Theo đó, trong chuyến thăm chính thức Việt Nam vào tháng 5-2015, Tổng Thư ký Ban Ki-moon cùng phu nhân và một ít người trong đoàn đã có chuyến đi đến huyện Quốc Oai. Đại diện truyền thông của UNDP Việt Nam khẳng định đây là chuyến đi mang tính chất cá nhân của ngài Tổng Thư ký nhân sự kiện sang thăm chính thức Việt Nam (từ ngày 22 đến 23-5 theo lời mời của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang).
Ông Ban Ki-moon sinh ngày 13-6-1944, trở thành Tổng Thư ký LHQ từ ngày 1-1-2007. Trước đó, ông giữ chức Bộ trưởng Bộ Ngoại giao và Thương mại Hàn Quốc.
“Là một người con của dòng họ Phan”
Tại nhà riêng, ông Phan Huy Thanh đã đưa ra một tờ giấy được ép plastic được bảo quản cẩn thận và cho biết đây bút tích mà ông Ban Ki-moon để lại. Bên cạnh bút tích còn có lời dịch: “Tôi rất xúc động khi viếng thăm và tỏ lòng thành kính sâu sắc trước ngôi nhà thờ Phan Huy Chú và các thành viên khác của dòng họ Phan. Cảm ơn dòng họ đã giữ gìn và bảo quản nhà thờ dòng họ này. Là một người con của dòng họ Phan, giờ đây giữ chức Tổng Thư ký của Liên Hợp Quốc, tôi tự hứa với bản thân sẽ cố gắng làm theo những lời dạy của tổ tiên”.

Nguyễn Hưởng – Dương Ngọc