Giải pháp nào để chống mất gạo trong quá trình xuất khẩu?

Ai thiệt hại trong việc mất gạo trong quá trình vận chuyển ? “trăm dâu lại đổ vào đầu tằm” , nhà xuất khẩu đâu có chịu giảm phần lãi của mình !chính người nông dân sẽ gánh đũ tất cả.

Chúng ta tính trên con số thực tế tàu H chở gạo từ Sài Gon đi Chittagong trong tháng 10/2010 như sau :

Số lượng gạo xếp tại cảng Sài Gòn :                            4665 tấn gạo.

Nếu bình thường , chi phí kiểm đếm giao nhận gạo như sau :

Tiền kiểm đếm tại  Việt Nam :   4665 t x 0,08 USD  = 373,2  USD.

Tiền kiểm đếm tại  Chittagong : 4665 t x 0,16 USD  = 746,4  USD.

Tổng cộng phải chi :                                                   1.119,6  USD

Nhưng để bảo đảm an toàn cho việc giao nhận hàng, chủ tàu  tổ chức thực hiện các công việc kiểm đếm gạo với chu trình đặc biệt như sau :

– Thuê Cty kiểm đếm và giám định Viêtcontrol thực hiện cùng lúc 3 động tác : kiểm đếm số lượng, giám định mớn nước, nêm phong cập chì hầm hàng tại cảng xếp hàng ở Sài Gòn với chi phí :                                                                                               560,0  USD

– Chủ tàu thuê thuyền viên kiểm tra việc giao và nhận hàng với chi phí như thuê kiểm đếm ở hai đầu là :                                                                373. 2 USD x 2 = 746,4  USD

-Yêu cầu hiệp hội Bảo hiểm chọn đơn vị nghiêm túc để giao hàng tại Chittagong.

Khi đến Chittagong việc giao hàng tại phao với chi phí giá 0.16 USD/tấn và phí quản lý của Hiệp hội bảo hiểm Bangladesh 80.0  USD. 

                                                                  4665 t x 0,16 USD  + 80 USD   =  826,4  USD  

-Theo báo cáo của thuyền trưởng tại Chittagong việc giao hàng được kiểm soát rất chặt chẽ , nhưng kết quả vẩn bị mất 14,2 tấn hàng trị giá                                                                     5.424,4  USD

Bảo hiểm yêu cầu chủ tàu đền   2.000 USD , còn  Bảo hiểm trã  3.424,4 USD.

Như vậy thực chi của chủ tàu trong kiểm đếm và mất hàng là :

                                                           (560 + 746.4 + 826.4 + 2000 ) USD = 4.132,8 USD

Như vậy do hiện tượng mất hàng mà chi phí tăng lên :

                                                                              (4.132,8- 1.119.6 )USD = 3.013.2 USD

Tính bình quân một tấn gạo , chi phí do mất hàng tăng : 3.013,2 USD : 4665 Tấn =   0.646 USD/Tấn

Đây là chi phí do chủ tàu trực tiếp trả. Nếu tính cả chi phí trả gián tiếp qua Bảo hiểm là :

                                                                (560 + 746.4 + 826.4 +5.424,4) = 7.557,2 USD 

Vì vậy một tấn gạo, cả chủ tàu và Bảo hiểm phải chi :

                                                                7.557,2 USD  : 4665 tấn             =    1,62  USD 

Nếu Việt Nam xuất 5 triệu tấn gao/năm  thì tổn thất chủ tàu và Bảo hiểm phải trã cho số gạo bị mất ít nhất sẽ là :          

                               5.000.000 tấn/năm x 1,62  USD/tấn                             =    8.100.000 USD /năm  

Đây là sự thực mà chúng ta không thể phủ nhận. Trong chuyến chở gạo này, thuyền trưởng khẳng định không thể có sự ăn cắp hàng tại Chittagong vì các sà lan đến nhận hàng đều bị kiểm tra gay gắt của hệ thống kiểm đếm do tổ chức Bảo hiểm thực hiện thí điểm cùng sự kiểm soát  của thuyền viên. Như vậy khả năng mất hàng khi xếp hàng tại cảng Sài Gòn là hiện thực. Việc giám định mớn nước không thể phát hiện mức chênh lệnh 14,2 tấn trong số 4665 tấn gạo của cả con tàu.Khi thí điểm  mà còn mất hàng như trên, nên  việc mất hàng trong thời gian qua  chắc chắn còn lớn hơn nhiều.

Các trí tuệ của Việt Nam, hảy cùng nhau nghiên cứu giải pháp chống mất gạo để không chỉ giữ uy tín hạt gạo Việt Nam mà còn giúp bà con nông dân tăng thu nhập thật sự từ hạt gạo của chính mình.

KS Doãn Mạnh Dũng