Góp ý với hội thảo khoa học “TP.HCM, 40 năm xây dựng, phát triển và hội nhập”

Thời trước năm 1975, quận 4 là quận ngoại vi của thành phố với cảng Sài Gòn. Việc đưa quận 4 thành quận trung tâm là sai lầm mang tính chiến lược trong quy hoạch thành phố Hồ Chí Minh. Như vậy chúng ta đã tự xóa sổ những cảng biển đã góp phần hình thành một thành phố lớn nhất Việt Nam. Việc tìm vị trí khác không hề đơn giản vì đó là loại tài nguyên địa lý đặc biệt tích hợp rất nhiều yếu tố mới có được.
2- Việc chọn cảng Cát Lái làm cảng chính thay thế cảng Sài Gòn cũng gây hệ lụy lớn. Theo quy hoạch thành phố Hồ Chí thì vị rí cảng Cát Lái lại không thể nằm trên đường vành đai ngoài cùng của thành phố. Vì lý do này hệ thống xe công tai nơ ra vào cảng Cát Lái lại di chuyển cùng chiều với xe ra vào trung Tâm Tp Hồ Chí Minh.Như vậy việc quy hoạch mới vừa đưa vào đã từng bước bộc lộ sự yếu kém.
3- Việc tập trung quy hoạch vùng thấp hướng ra biển của thành phố Hồ Chí Minh thành những thành phố mới với trạng thái bê tông hóa cùng việc lấn chiếm các hồ trong thành phố đã làm giảm khả năng chứa và thóat nước mưa từ trung tâm thành phố ra biển. Đáng lẻ khuyến khích xây dựng các thành phố mới ở vùng đất cao phía tây hay tây bắc của thành phố nhưng chúng ta lại tập trung về hướng đông . Để phát triển hướng đông, vùng này chỉ nên quy hoạch nhà vườn.
4- Khi đã quyết định di chuyển cảng Sài Gòn ra xa thì việc chọn điểm đến ở Hiệp Phước là một sai lầm có tính nguyên tắc. Vì từ thời Pháp và Mỹ , họ đã đưa ra những lý do vì sao không thể sử dụng luồng sông Soài Rạp. Những lý do đó là :
– Cửa luồng Soài Rạp có hiện tượng di động. Hiện tượng di động này tôi tin rằng nó có nguyên nhân tương tự như hiện tượng luồng động tại cửa Định An. Để khắc phục yếu tố này phải làm đê biển.
– Sông Vàm Cỏ khi gặp sông Soài Rạp thì chảy ngược lên thượng nguồn nên tạo ra vùng cạn thường xuyên trên sông Soài Rạp.Để khắc phục yếu tố này phải thay đổi hướng cửa sông Vàm Cỏ.
-Khi mở luồng sông Soài Rạp thì lượng nước đổ vào sông Lòng Tàu sẽ giảm và có nguy cơ làm cạn luồng sông Lòng Tàu. Để cần bằng việc phân chia nước ổn định phải xây mỏ hàn với nhiều tốn kém.
– Việc nạo vét sông Soài Rạp cũng đồng nghĩa việc đưa nước thủy triều vào sâu thành phố Hồ Chí Minh và làm nước mưa khó thóat ra biển. Đây là yếu tố rất quan trong gây ngập thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian gần đây.
Với các phân tích trên, vấn đề quy hoạch dân cư mới, tổ chức cảng, tổ chức luồng tàu biển tại thành phố Hồ Chí Minh đều có những sai lầm mang tính chiến lược nên chúng ta phải đối đầu với trạng thái kẹt xe, ùn tắc giao thông và ngập úng ngày càng trầm trọng.
Gần đây Tp Hồ Chí Minh đã khởi công xây dựng hệ thống đường sắt ngầm tại thành phố Hồ Chí Minh nhưng rất tiếc lại không ưu tiên nối từ sân bay Tân Sơn Nhất hay sân bay Long Thành đến các bến xe miền Đông hay miền Tây hoặc chợ Bến Thành mà ưu tiên nối từ Chợ Bến Thành với khu vui chơi Suối Tiên !
Quản trị một thành phố lớn rất cần trách nhiệm và trí tuệ chuyên ngành.
KS Doãn Mạnh Dũng