Những nguyên tắc bố cục cảng biển miền Trung ở Việt Nam

Chúng ta hảy cùng nghiên cứu các hiện tượng sau.
Ngày 29-9-2009 tàu Thành An trọng tải hơn 1000 tấn neo trong vịnh Đà Nẳng bị cơn bão số 9 đưa lên đại lộ Nguyễn Tất Thành.Nguyên nhân là vịnh Đà Nẳng hở hướng đông bắc, nên bão vào vịnh dể dàng.
Hàng năm về mùa đông, các cảng Vũng Áng, Chân Mây… đều bị đình trệ trong việc xếp dở hàng hóa.Nguyên nhân là cảng không che được gió đông bắc.
Cảng Dung Quất phải duy trì mức nạo vét cao sau mùa lũ.Nguyên nhân việc xây dựng đê chắn sóng cảng Dung Quất không đúng hướng,nên phù sa từ sông Trà Bồng ra biển bị đẩy vào cảng Dung Quất.

Tỉnh Bình Định xây cầu dài nhất Việt Nam vượt đầm Thị Nại đến khu kinh tế Nhơn Hội.Nhưng chiếc cầu trên cũng khó thay đổi bộ mặt kinh tế thành phố Quy Nhơn vì năng lực tiếp nhận tàu biển của cảng Quy Nhơn cũng chỉ đạt 3 vạn tấn.Nguyên nhân đầm Thị Nại có sông Côn đổ vào nên bị cạn.
Để tính tóan bố cục cảng biển ở miền Trung cần dựa vào 4 yếu tố tự nhiên cơ bản sau :
1/Dòng sa bồi từ dãy Trường Sơn ra.
2/Bão biển Đông xóay theo chiều ngược kim đồng hồ.
3/Dòng ngầm bắc nam là động lực chính bồi lấp bờ biển miền Trung do sự chênh lệnh nhiệt giữa Nam bộ và Cực bắc trái đất dưới tác động của lực quán tính Côriolic.
5/ Gió mùa đông bắc
Trên cơ sở các yếu tố trên, tôi đưa ra 6 nguyên tắc bố cục cho cảng biển ở miền Trung như sau :
1. Cảng phải tránh được dòng hải lưu Bắc-Nam đi vào vùng neo đậu hay khu cầu bến nhằm giảm chi phí nạo vét hoặc không thể nạo vét được.
2 .Cảng phải tránh được gió mùa Đông-Bắc, gió Tây-Bắc, gió Bắc, vì gió mùa Đông-Bắc khi vào bờ biển Việt Nam gặp dãy Trường Sơn đã đổi thành gió Tây-Bắc và gió Bắc.
3 .Cảng phải tránh gió từ hướng Đông để tránh bão. Đặc điểm bão biển Đông Việt Nam xoáy theo chiều ngược kim đồng hồ nên các vịnh kín hướng Đông hay Đông Nam mà hở hướng Bắc vẫn chịu tác hại của bão.
4. Vịnh hình thành khu vực cảng phải không có cửa sông lớn, vì đó là nơi thoát sa bồi từ dãy Trường Sơn ra biển Đông.
5. Luồng ra vào cảng không nên gần bờ vì sa bồi từ đáy biển có xu hướng di động từ Đông sang Tây trên toàn bộ dải bờ biển Đông Việt Nam.
6. Cảng phải có khu vực neo tránh gió mùa và bão, đưa đón hoa tiêu an toàn.
Dựa vào các nguyên tắc trên chúng ta có thể dể dàng hiểu được vì sao cảng Cam Ranh, Vân Phong, Vũng Rô sâu.Ngược lại khi các cảng biển miền Trung không đáp ứng các nguyên tắc trên thì tàu thuyền gặp nguy hiểm, hoạt động cảng bị đình trệ, chi phí duy trì độ sâu của cảng lớn.
KS Doãn Mạnh Dũng