Tai nạn đuối nước khi tắm biển ở bờ biển miền Trung Việt Nam. KS. Doãn Mạnh Dũng

25 Tháng 5, 2025

Thí nghiệm : Sự tồn tại dòng hải lưu tầng đáy ở bờ biển miền Trung Việt Nam

Nhiều nhà khoa học Việt Nam thường giải thích các tai nạn đuối nước khi tắm biển ở miền Trung là do dòng chảy di chuyển từ ngoài khơi vào bờ và vuông góc với bờ, khi quay ra kéo theo người tắm biển. Các nhà khoa học thế giới gọi là dòng ” Rip”.

Đó là cách lý giải chung cho nhiều hiện tượng đuối nước trên thế giới và được dạy trong các trường đại học ở nhiều nước.

Tôi khẵng định sự nhận thức trên không phải là nguyên nhân phổ quát gây đuối nước khi tắm biển tại miền Trung Việt Nam. Trong quá trình nghiên cứu tình trạng sâu hay nông của các vịnh ở bờ biển Đông, tôi đã đưa đưa đến kết luận như sau :

Các vịnh ở bờ biển Đông Việt Nam, có cửa vịnh nhìn về hướng Nam hay Đông Nam thì sâu nếu trong vịnh không có cửa sông lớn nhận sa bồi từ dãy Trường Sơn.

Vậy tại sao vịnh sâu khi cửa vịnh nhìn về hướng Nam hay Đông Nam ?

Bạn có thể tự làm một thí nghiệm như sau :

Dùng bình C và X có mặt thoáng lớn, chứa nước 2 màu khác nhau. Có 2 ống nhựa trong nối mặt nước phía trên và phía dưới 2 bình như hình vẽ. Dùng đèn có sợi đốt tạo nhiệt chiếu vào mặt nước bình X. Ta thấy xuất hiện ngay dòng chảy tầng mặt từ X đến C và dòng tầng đáy từ C đến X. Khi tăng 2 đèn chiếu thì tốc độ dòng chảy sẽ nhanh hơn.

Bạn hảy coi X là Xích đạo, C là cực Bắc. Vì chênh lệch nhiệt giữa X và C nên hình thành dòng chảy tầng đáy từ cực Bắc về Xích đạo. Vì trái đất quay từ Tây sang Đông nên dòng chảy tầng đáy vừa di chuyển từ Bắc xuống Nam vừa di chuyển từ Đông sang Tây.

Vì bờ biển ở Bắc bán cầu của bờ Tây Thái Bình Dương khi tiến từ Bắc cực đến Xích đạo thì lệch dần về phía Tây. Cụ thể hơn là bờ biển Trung Quốc và cả Việt Nam lệch dần về phía Tây khi tiến về Xích đạo. Như vậy dòng chảy tầng đáy theo thí nghiệm trên trượt theo bờ biển Trung Quốc , qua đảo Hải Nam thì đến Quảng Bình, men theo bờ biển Việt Nam đến mũi Cà Mau.

Vì sự di chuyển trên, nên Hà Tỉnh nằm phía Bắc điểm cực Nam của đảo Hải Nam nên Hà Tỉnh không có các cồn cát. Các cồn cát chỉ hình thành từ Quảng Bình và khu vực bờ biển phía Nam Quảng Bình.

Sự giải thích trên chỉ rõ mũi Cà Mau cong về hướng Tây vì dòng tầng đáy vừa di chuyển Bắc-Nam vừa di chuyển Đông- Tây.

Các vịnh tự nhiên ở miền Trung như vịnh Vân Phong, vịnh Cam Ranh, Vũng Rô đều có cửa vịnh nhìn về hướng Đông Nam hay phía Nam. Vì dòng chảy tầng đáy từ hướng Bắc nên khi vào vình sẽ đưa theo sa bồi tầng đáy nên làm vịnh bị cạn.

Miền Trung Việt Nam có rất nhiều bãi ngang. Bãi ngang là bờ biển có dòng chảy phía trong nội địa,chảy song song với bờ biển và chạy dọc theo bờ biển theo hướng từ nơi có biên độ thủy triều cường thấp đến nơi có biên độ thủy trường cao. Dòng chảy sát biển những không chảy được ra biển . Các bãi ngang gây cản trở sự di chuyển của tàu thuyền từ biển vào nội địa và ngược lại. Sự hình thành bãi ngang được lý giải theo lý thuyết sau đây do KS Doãn Mạnh Dũng tìm ra :

“Dòng sông khi chảy ra biển thì có xu hướng tìm nơi có biên độ thủy trường cao hơn để thoát ra biển.”

Biên độ thủy triều từ Thăng Bình – Quảng Nam tăng dần đến Kỳ Hà – Quảng Nam. Vì vậy hình thành dòng sông Trường Giang chảy từ Thăng Bình về Kỳ Hà sau đó chảy ra biển. Phía tả ( bên tiếp giáp biển) của sông Trường Giang là toàn bộ bãi ngang. Dòng tầng đáy có xu hướng tạo ra sự vững chắc của bãi ngang khi chúng di chuyển từ Đông sang Tây.

Với những đặc điểm trên, vùng bờ biển ở miền Trung luôn luôn có dòng tầng đáy xu hướng di chuyển mạnh về phía Nam. Nếu bãi tắm biển có vùng phía Nam cong về hướng Đông Nam thì đó là bãi tắm cực kỳ nguy hiểm vì chúng luôn luôn có xu hướng kéo người tắm ra xa bờ và hướng về hướng Nam.

Một vùng biển miền Trung không có sóng lớn nhưng chúng tồn tại dòng tầng đáy rất mạnh đưa người đang tắm về hướng Nam và ra xa bờ, tạo nên hiện tượng đuối nước.

Trái đất ấm lên, chênh lệch nhiệt giữa Xích đạo và Cực càng cao thì tốc độ dòng tầng đáy càng mạnh, càng gây ra nhiều nguy hiểm cho người đi tắm biển ở miền Trung Việt Nam.

Để tìm thi thể người đuối nước, bạn cần biết nơi họ tắm và chỉ cần tìm vùng nước phía Nam nơi xảy ra tại nạn. /.