57.000 km đê bao ở ĐBSCL

Bản tin VTV1 tối ngày 27-9-2017, Thủ tướng Nguyển Xuân Phúc đã chỉ ra nguyên nhân từ sạt lỡ bờ sông, bờ biển, sụt lún, nhiểm mặn, khô hạn, thiếu hiệu quả trong sản xuất hiện nay ở ĐBSCL là từ con người. Con số 57.000 km đê bao được Chính phủ công bố làm rung động lòng người. Vì đó là những đồng tiền quý báu khi đất nước đang từ đói nghèo phải mở cửa để hy vọng đón một tương lai rộng mở.
Rất tiếc một thế hệ trí thức đã thực hiện những giải pháp mà hôm nay buộc phải hối tiếc.
Từ 9-1996, tôi may mắn được tham gia các Hội nghị bàn về ĐBSCL. Khi đó tôi trình bày giải pháp sử dụng hồ Đồng Tháp Mười, các kênh tự nhiên và thêm vài kênh bổ sung để vừa thoát lũ ra biển Tây vừa trữ nước cho mùa khô. Nhưng ý tưởng trên không được quan tâm. Tôi chỉ còn biết viết trên báo Khoa học Phổ thông Tp HCM trong thời gian đó và đăng ký bản quyền tài liệu đã viết để mong đời sau hiểu được thời này vẩn còn những cái đầu tỉnh táo.
Tôi may mắn được học ở Hà Nội. Một người bạn gái học cùng lớp đã từng nhắc tôi :
– Bạn làm gì thì làm, nhưng đừng để người thân của mình phải khổ vì hành động của mình.
Có thể những người đề xuất làm 57.000 km đê bao coi nhân dân ĐBSCL không phải là người thân của họ.
Mới cách đây chỉ vài năm, khi tôi đề xuất cảng cửa ngõ Trần Đề thì một vị GS-TS đáng kính nổi tiếng ở Quốc hội và ĐBSCL nói với tôi :
– Anh ủng hộ tôi nạo vét cửa Định An thì tôi ủng hộ dự án Trần Đề của anh!
Tôi giật mình không ngờ lại được trực tiếp nghe lời nói này từ một trí thức lớn, một nhà chính trị thường xuyên có mặt ở nhiều diển đàn về ĐBSCL.
Sự kiện “hối tiếc” 57.000 km đê bao là một bài học lớn cho giới trí thức Việt Nam. Không thể vì vừa lòng cấp trên, vì những gì đó không thể nói …mà phải thực hiện những giải pháp để hôm nay phải hối tiếc.
Ks Doãn Mạnh Dũng